DZIAŁ EKOLOGIczny
|
Zlokalizowany jest głównie w północnej części Ogrodu Botanicznego. Jest to najniżej położony fragment Ogrodu, o stosunkowo wysokim poziomie wód gruntowych, dochodzącym miejscami nawet do 40 cm głębokości i wahającym się w zależności od ilości opadów atmosferycznych. Ukształtowanie terenu oraz istniejące na nim stosunki wodne umożliwiły ekspozycję różnych typów zbiorowisk roślinnych jak: leśne (Las Polski), łąkowe i wydmowe.
|
 |
Las Polski (E1)
|
Fot. J. Jaskulska |
Naturalne warunki glebowe i klimatyczne Ogrodu Botanicznego pozwoliły na stworzenie w obrębie kwatery grądu czyli lasu dębowo – grabowego, który jest potencjalnym zbiorowiskiem naturalnym dla rejonu Wielkopolski. Jest to żyzny, wielogatunkowy las, w którym dominuje dąb szypułkowy (Quercus robur L.), grab pospolity (Carpinus betulus L.) i klon zwyczajny (Acer platanoides L.). Stosunkowo bogate runo leśne obfituje w geofity - gatunki o aspekcie wiosennym, których okres wegetacji zawężony jest do wczesnej wiosny, zanim na drzewach pojawią się liście. Są to między innymi: przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis Schreb.), zawilec gajowy i żółty (Anemone nemorosa L., A. ranunculoides L.), kokorycz pusta i wątła (Corydlis cava Schweigg. et Kőrte, C. intermedia (L.) Merat.).
W tej części działu prezentowany jest także fragment żyznej buczyny niżowej typu pomorskiego, której podstawowym i jedynym gatunkiem budującym warstwę drzew jest buk pospolity (Fagus sylvatica L.). W czasie wegetacji buki w dużym stopniu zacieniają dno lasu, dlatego w warstwie runa występują gatunki rozwijające się wczesną wiosną lub rośliny cieniolubne, miedzy innymi: zawilec gajowy, gajowiec żółty (Galeobdolon luteum Huds.), przylaszczka pospolita, fiołek leśny (Viola reichenbachiana Jord. ex Boreau). Po przekwitnięciu geofitów w runie buczyny dominują trawy: perłówka jednokwiatowa (Melica uniflora Retz.), wiechlina gajowa (Poa nemoralis L.), kostrzewa leśna (Festuca altissima All.) oraz bluszcz pospolity (Hedera helix L.). |
Roślinność łąkowa
|
W naturalnych obniżeniach terenu, w północno-wschodniej (E2) oraz wschodniej (D11) części Ogrodu, uformowały się łąki rajgrasowe. W Polsce są to najcenniejsze florystycznie zbiorowiska łąkowe. Dzięki obfitemu udziałowi barwnie kwitnących roślin motylkowych i innych bylin dwuliściennych, fitocenozy tego zespołu należą do najbardziej dekoracyjnych składników naszego krajobrazu.
Aby uatrakcyjnić łąkę na terenie kwatery D11 podjęto próby wzbogacenia składu gatunkowego o kolorowo kwitnące byliny dwuliścienne. Prace z tym związane prowadzone są od wiosny 2012 roku i kontynuowane co roku.
Łąka w obrębie kwatery E2 razem z kwaterą R3 należącą do Działu Roślin Rzadkich i Zagrożonych tworzy kolekcję Rzadkich i Zagrożonych Gatunków Roślin Torfowiskowych i Zmiennowilgotnych Łąk.
|
Fot. J. Jaskulska
Fot. J. Jaskulska |
Roślinność wydmowa (E2)
W celu stworzenia dogodnych warunków dla prezentacji roślin wydmowych w 1954 roku w północnej części Ogrodu usypano piaszczyste wzniesienie imitujące wydmę. Rośliny uprawiane na wydmie pochodzą w większości ze stanowisk naturalnych, głównie z Mierzei Łebskiej. Najstarsze rośliny takie jak mikołajek nadmorski (Eryngium maritimum L.), lepiężnik kutnerowaty (Petasites spurius (Retz.) Rchb.), czy piaskownica zwyczajna (Ammophila arenaria (L.) Link) posadzono w 1968 roku.
Wydmy nadmorskie wykazują strefowe zróżnicowanie siedliskowe, dlatego rośliny w Ogrodzie sadzone były tak, aby odzwierciedlić ten układ. W naturze pierwszy pas od brzegu morza to wyrównana plaża, pokryta suchym piaskiem, pod którym znajduje się podłoże nasycone wodą morską, dlatego roślinność − bardzo rzadką − tworzą tam gatunki nitro- i halofilne, np. prezentowana w Ogrodzie rukwiel nadmorska (Cakile maritima Scop.), czy solanka kolczysta (Salsola kali L.). Za plażą ciągną się wydmy zwane białymi, o wybitnie ruchliwym podłożu przewiewanym przez wiatr. Rośliny z tej strefy w Ogrodzie to np. wydmuchrzyca piaskowa (Leymus arenarius (L.) Hochst.), mikołajek nadmorski, czy lepiężnik kutnerowaty. Za wydmą białą w miarę stabilizacji podłoża i gromadzenia próchnicy, powstaje wydma szara. Występujące na niej rośliny to np. kostrzewa nadmorska (Festuca salina Natho et Stohr), kocanki piaskowe (Helichrysum arenarium (L.) Moench) i bylica nadmorska (Artemisia maritima L.). W późniejszych stadiach rozwojowych roślinności wydm pojawiają się krzewinki, a także krzewy, np. rosnąca w OB wierzba piaskowa (Salix repens L. subsp. repens var. arenaria (L.) Ser.).